Betekenisgeving en zingeving tijdens de palliatieve fase
Project ‘Als niet alles is wat het lijkt’
Aandacht voor zingeving en betekenisgeving in de palliatieve zorg -de spirituele dimensie- heeft een duidelijke plaats in het Nationaal Programma Palliatieve Zorg. Het Consortium Ligare wil hierop inhaken. Hoewel patiënten en naasten aangeven er behoefte aan te hebben ‒ en aandacht ervoor waarderen ‒ is de spirituele dimensie nog onvoldoende ingebed in de dagelijkse zorg, onder meer omdat zorgverleners onzeker zijn over de beste manier om hieraan vorm te geven.
In maart 2017 is het Ligare project ‘Als niet alles is wat het lijkt: praten met patiënten en naasten over zingeving en betekenisgeving’ van start gegaan. Dit project is gehonoreerd door ZonMw. Dit project heeft als doel om door middel van een kwaliteitsverbetering spirituele zorg in te bedden in de reguliere zorgverlening. Uitgangspunt hierbij is de herziene richtlijn Spirituele zorg. Om dit te realiseren is er voor het project een digitale leerwerkplaats ingericht waarmee multidisciplinaire spirituele zorg geïmplementeerd kan worden in het zorgproces, professionals geschoold kunnen worden en het effect van deze activiteiten onderzocht kan worden. In organisaties binnen en buiten het consortium wordt met behulp van deze digitale leerwerkplaats en een implementatieduo uit de eigen organisatie zorg voor zingeving en betekenisgeving geïmplementeerd en geborgd. Dit implementatieduo bestaat uit een arts of verpleegkundige en een inhoudsdeskundige, bij voorkeur een geestelijk verzorger.
Digitale leerwerkplaats
De leerwerkplaats is ontworpen door het lectoraat zorg en zingeving van Hogeschool Viaa. Aan de hand van de leerwerkplaats kunnen zorgprofessionals hun kennis en (gespreks)vaardigheden op het vlak van zingeving en betekenisgeving verbeteren en daarmee inbedding van de spirituele dimensie in het zorgproces te bevorderen.
De leerwerkplaats geef de zorgprofessionals handvatten om vragen en dilemma’s op het gebied van spiritualiteit en zingeving te herkennen en te begeleiden. Aan de hand van theorie (bijvoorbeeld het ABC-model en het diamantmodel), casuïstiek en filmpjes, verdeeld over elf modules, worden deelnemers onderwezen in deze onderwerpen. Per module is aangegeven hoeveel tijd het ongeveer kost om die door te werken. Om het geleerde direct in de praktijk te brengen zijn suggesties, vragen en opdrachten toegevoegd (zie figuur 1). Tot slot van de cursus is er een korte zelftest (inclusief feedback) en wordt extra materiaal aangeboden ter verdere verdieping.
Figuur 1 Screenshot van de leerwerkplaats
Onderzoek
Het effect van de implementatie wordt gemeten worden bij zowel zorgprofessionals als bij patiënten en naasten/nabestaanden:
Dit project is een samenwerking van de praktijk (zorginstellingen), onderzoek (Universiteit Twente, hogeschool Viaa en EPZ) en onderwijs (vijf hogescholen en Universitair Medisch Centrum Groningen). IKNL is implementatiepartner en zal beheerder van de digitale leerwerkplaats worden na afronding van het project.
De einddatum van het project is 1 juni 2019.
Hier vindt u de informatiefolder over het project voor organisaties dit in het najaar van 2018 zijn gestart.
Heeft u vragen over het project? Neemt u dan contact op met de project manager.